Higiena i dezynfekcja w salonie tatuażu

Przez salony tatuażu przewija się relatywnie duża ilość osób, jak na miejsca, w których wykonuje się zabiegi z przerwaniem ciągłości tkanek - czyli wkłuciem igły.

Z tego też powodu salony tatuażu podlegają ścisłym rygorom higienicznym, mimo że nie trzeba nosić w nich białego fartucha.

W tym tekście podzielimy się z Państwem wytycznymi które odpowiadają za bezpieczeństwo zarówno klienta salonu, jak i pracownika.

Każdy salon tatuażu podlega nadzorowi sanepidu. Kontrola jest nieunikniona i jest czasem mniej, a czasem bardziej rygorystyczna - zależnie od inspektora. Warto jednak nadmienić, że drobne uchybienia zwykle są pobłażane (jeśli zostaną skorygowane), natomiast ewidentne braki w wiedzy, czy zaopatrzeniu sanitarnym karane są z całą surowością.

Jak to wygląda w praktyce? Inspektor sanepidu kontroluje wszystkie stanowiska wg kolejności procesu higienicznego opisanego poniżej.

Spis treści:

• Bezpieczeństwo pracowników salonu tatuażu
• Plan higieny
• Dezynfekcja stanowiska do tatuażu
• Przygotowanie do pracy tatuatora
• Rękawiczki jednorazowe
• Przygotowanie i dezynfekcja skóry klienta
• Opatrunek na tatuaż
• Mycie rąk i sprzątanie stanowiska po zabiegu
• Pielęgnacja rąk
• Sprzątanie gabinetu
• Dezynfekcja i sterylizacja narzędzi

Jak klienci postrzegają salony tatuażu i czy higiena jest ważna

Klienci przykładają coraz większą uwagę do standardów higieny. Oczywiście większość z nich ma blade pojęcie o procedurach. Zwracają natomiast uwagę na to, czy pracownik nosi rękawiczki, korzysta ze świeżo odpakowanych instrumentów do tatuowania. Bardzo ważne (i zarazem popularne) stało się nakładanie opatrunku na tatuaż (i to nie byle jakiego opatrunku - więcej na ten temat piszemy w podkreślonym odnośniku).

Poczucie czystości klientów często zaspokaja schludny i designerski gabinet. Nie widzą wcale tego, czy kluczowe powierzchnie są dezynfekowane, a także czy personel dokładnie dezynfekuje ręce. Nad tym musi już czuwać sumienie i wiedza personelu.

Bezpieczeństwo pracowników salonu tatuażu

Pracownicy salonu tatuażu jako osoby wykonujące codziennie zabiegi z przerwaniem ciągłości tkanek - a zatem potencjalnym kontaktem z krwią - są szczególnie narażeni na choroby przewlekłe przenoszone przez krew. Najgroźniejsze są tu WZW typu B i C (zapalenie wątroby), ale też inne choroby, jak przenoszenie HIV (odpowiedzialny za chorobę AIDS), HPV (odpowiedzialny za nowotwór szyjki macicy). Istnieje także ryzyko zakażenia gruźlicą, tężcem, chorobami skóry. Mniej groźne i zdecydowanie z niższymi konsekwencjami są wirusy przenoszone droga kropelkową - przeziębienia, grypa.

Obok samego bezpieczeństwa higienicznego, warto jeszcze wskazać kilka najważniejszych czynników BHP salonu tatuażu:

• W gabinecie należy zadbać o odpowiednią do pracy temperaturę i wymianę powietrza w pomieszczeniach,
• Zabezpieczenie pomieszczeń i aparatury przed wilgocią i zabezpieczenie przed czynnikami szkodliwymi,
• Zarówno gabinet jak i zaplecze powinny mieć podłogę antypoślizgową, łatwo zmywalną i odporną na działanie środków dezynfekujących.
• Jednym z najwyższych wydatków są bezpieczne i ergonomiczne fotele dla klientów, ale nie należy zapominać o regulowanych siedziskach na kółkach dla pracowników.
• Ponadto, w zakładzie pracy musi znajdować się apteczka pierwszej pomocy - najlepiej apteczka zakładowa zgodna normą DIN 13157 (norma nie jest wymogiem).

Utrzymanie wysokiego standardu higieny to nie tylko zabezpieczenie przed wyżej wspomnianymi chorobami. Musimy też uświadomić Państwa ile dni w roku średnio pracownicy korzystają ze zwolnienia chorobowego. Francuskie badania uniwersytetu Paris Descartes na temat higieny wskazują, że przy niskim, albo inaczej mówiąc, niedostatecznym poziomie higieny personelu, pracownicy salonów kosmetycznych i tatuażu przebywają na chorobowym trzy razy dłużej, od osób zatrudnionych w zakładach z wysokimi rygorami. Czas zwolnienia może nawet wynieść 30 dni roboczych w roku dla tej pierwszej grupy, gdy druga choruje zwykle ok. 10 dni roboczych w roku (dwa tygodnie).

Plan higieny salonu tatuażu

Każdy salon tatuażu powinien posiadać odpowiednio przygotowany plan higieny.

Znajdą się tam wytyczne na temat tego:

• jak często dokonywać dezynfekcji i sprzątania powierzchni
• jakich środków używać i w jaki sposób

Przykładowy plan higieny salonu tatuażu można zobaczyć na tej stronie

Dezynfekcja stanowiska do tatuażu

Tatuaż to, z technicznego punktu widzenia, tysiące drobnych mikrourazów skóry. Wystarczy kropla krwi, by zarazić się chorobami takimi jak WZW typu C, chorobami skóry wywołanymi przez paciorkowce czy grzyby, albo wirusem HIV. Bezpieczeństwo i zdrowie obu stron są najważniejsze.

Właśnie dlatego stanowisko pracy tatuatora powinno być regularnie dezynfekowane i odpowiednio przygotowane przed rozpoczęciem pracy. Po każdej sesji fotel lub łóżko tatuatorskie powinny być  zdezynfekowane zgodnie z procedurami, wraz z elementami takimi jak uchwyty, czy obicie.

Do tego wykorzystuje się preparaty do szybkiej dezynfekcji małych powierzchni.

Skuteczne zarówno będą:

• chusteczki do przecierania,
• preparaty w płynie, którymi namacza się suche chusteczki,
• albo środki w spray'u lub pianie.

Polecamy:

Mikrozid AF liquid 1 L	Aerodesin 2000 1 L	Mikrozid Universal Wipes (op. 100 szt.)

 

Wybór środków nie ma tu większego znaczenia - zależy głównie od preferencji użytkownika i Państwa budżetu.

Najważniejsze, aby każdy preparat był opatrzony atestami i przeznaczony do dezynfekcji powierzchni. Szybka dezynfekcja powierzchni zakłada, że substancja skutecznie redukuje poziom drobnoustrojów (dezynfekuje) w czasie 30 sekund.

Należy zatem nawilżyć całą dezynfekowaną powierzchnię i odczekać, aż środek wyparuje.

Czego robić nie należy? Nie można spryskać jednego końca fotela i rozprowadzić preparatu na całej jego powierzchni. Ilość środka jest zwykle niewystarczająca, dlatego środek nanosi się chusteczką tak długo, aż powierzchnia będzie dobrze nawilżona. Następnie nasącza się kolejną chusteczkę i kontynuuje.

Naszym zdaniem warto postawić na środki ekonomiczne, a zarazem z odpowiednim spektrum bójczym. To znaczy, obejmującym swoim działaniem:

• bakterie
• grzyby
• prątki
• wirusy otoczkowe i wybrane bezotoczkowe (to, jakie wirusy bezotoczkowe należy uwzględnić, warto skonsultować z lokalnym Sanepidem)

Dodatkowo powinniście Państwo upewnić się, czy używane przez Was meble są odporne na działanie alkoholu. Bowiem dezynfekcja preparatami na bazie alkoholu może z czasem odbarwić obicie foteli. W takim wypadku należy stosować środki bezalkoholowe do dezynfekcji powierzchni.

Przygotowanie do pracy tatuatora

Pierwszą i najważniejszą rzeczą przed każdym zabiegiem jest obowiązkowa dezynfekcja rąk.

Mówimy tu ściśle o procedurze chirurgicznej dezynfekcji rąk zgodnie z normą EN 12791 zobacz instrukcję

Jest to bardziej wymagający proces od higienicznej dezynfekcji rąk (norma EN1500) która trwa 30 sekund.

Jak wykonywać dezynfekcję rąk w studiu tatuażu przed zabiegiem?

1. Z dozownika, najlepiej bezdotykowego, pobieramy odpowiednią ilość preparatu do chirurgicznej dezynfekcji rąk. Zwykle jest to dwukrotnie większa ilość niż do higienicznej dezynfekcji rąk. Szczegóły na opakowaniu kupionego produktu
2. Dłonie i przedramiona aż do łokci nacieramy przez 1,5 minuty. A jeżeli preparat szybciej wysycha, należy pobierać jego mniejsze ilości i dezynfekować ręce i przedramiona kilka razy, tak by łącznie robić to przez 1,5 minuty. (na przykład 3 x 30 sekund, albo 2 x 45 sekund). Krótszy czas jest dopuszczony, jeśli stosowany przez nas preparat ma to określone w ulotce.
3. Dłonie dezynfekuje się zgodnie z higieniczną metodą dezynfekcji rąk, tylko należy to robić dwukrotnie dłużej, albo dwa razy.
4. Dłonie trzymamy w górze, do wyschnięcia preparatu dezynfekującego
5. Na czyste dłonie nakładamy rękawiczki jednorazowe.

Zobacz środki do chirurgicznej dezynfekcji rąk

Dlaczego warto?

Przede wszystkim, z uwagi na możliwość mikro rozbryzgu płynów ustrojowych zdecydowano o wdrożeniu wyższego standardu. Dezynfekcja chirurgiczna wyjaławia skórę rąk na wyższym poziomie o ok. 7 logarytmów, co w przypadku wielu przeznaczonych do tego preparatów oferuje przedłużony efekt działania. W ten sposób pracownicy są chronieni przez dłuższy czas.

Rękawiczki jednorazowe

W salonie tatuażu nie są wymagane rękawiczki sterylne, choć znamy miejsca, którym nakazano takie stosować. Możecie zatem stosować Państwo dowolne rękawiczki diagnostyczne. Najczęściej wybierane są nitrylowe rękawiczki nitrylex black

Pamiętajmy o bezpiecznym wyjmowaniu rękawiczek z pudełka. To wbrew pozorom bardzo ważne. by wyciągać za jedną rękawiczkę i nie skazić przy tym połowy opakowania. Niestety skażenia opakowań rękawiczek są nagminne, co potwierdzają pracownicy zaprzyjaźnionych nam ośrodków medycznych.

Przygotowanie i dezynfekcja skóry klienta

Skóra klienta wymaga dezynfekcji przed zabiegiem. To jeden z elementów procedury dezynfekcji w studiu tatuażu. Do tego celu najlepszy będzie środek AHD 1000. Jest to specjalistyczny płyn do dezynfekcji, który już w ciągu 15 sekund usuwa wszelkie bakterie i wirusy. Pamiętajmy o tym, by nie skracać tego czasu! Kolonie bakterii nie giną po jednym przetarciu, płyn musi mieć czas aby zadziałać i pozbyć się drobnoustrojów z powierzchni skóry.

Skórę można dezynfekować z pomocą środka ze spryskiwaczem, albo nasączyć gazę i przetrzeć skórę preparatem na całej powierzchni, na której będzie wykonywany tatuaż.

Niezastąpiony środek do dezynfekcji skóry:

Bezpieczny i higieniczny opatrunek na świeży tatuaż

Po zakończeniu sesji, skórę klienta należy prawidłowo zabezpieczyć. Najczęściej używa się do tego balsamów łagodzących oraz specjalnych opatrunków foliowych.

Warto podkreślić, że miejsce w którym powstał tatuaż jest raną. Mikrourazy goją się w przeciągu 2-3 dni i przez ten czas pacjent powinien nosić opatrunek.

Możecie Państwo nałożyć mu jeden opatrunek który wytrzyma tyle czasu - na przykład Suprasorb F - dostępny w wersji sterylnej (różne rozmiary) oraz niesterylnej, w rolce 10 metrów.

Tego rodzaju opatrunki pozwalają one skórze swobodnie oddychać, przyspieszają leczenie, a jednocześnie chronią przed bakteriami i podrażnieniem skóry. Są też wodoodporne i nosząc je można brać prysznic, czy kąpać się w wannie - pod warunkiem, że zostały prawidłowo nałożone.

Więcej na temat piszemy w artykule dot. opatrunku na tatuaż.

Opatrunek zakłada się po wykonaniu zabiegu, jeszcze przed sprzątaniem.

Zobacz opatrunki na tatuaż:

Mycie rąk i sprzątanie stanowiska po zabiegu

Od razu po zabiegu pracownik zdejmuje i utylizuje rękawiczki i dezynfekuje ręce - tutaj wystarczy 30 sekundowa procedura higienicznej dezynfekcji rąk.

Pamiętajmy o bezpiecznej metodzie zdejmowania rękawiczek:

Dopiero po dezynfekcji rąk pracownik może pożegnać się z klientem - przybić piątkę, czy żółwika.

Gdy klient opuści pomieszczenie przechodzi się do dezynfekcji fotela, leżanki, na której wykonany był zabieg.

Najważniejsze, by dobrze nawilżyć preparatem całą dezynfekowaną powierzchnię i odczekać odpowiedni czas działania środka, wymagany na jego ulotce.

Utylizuje się wszystkie zużywalne akcesoria - także jednorazowe podkłady na fotel. Proszę pamiętać, że czyszczenia także dokonuje się w rękawiczkach ochronnych.

Wykorzystane przybory układa się w miejscu przeznaczonym do dezynfekcji i sterylizacji.

Pielęgnacja dłoni - bardzo ważna czynność

Z uwagi na kontakt ze środkami dezynfekującymi oraz długotrwałą izolację wymiany gazowej w rękawiczkach skóra rąk poddawana jest ekstremalnym warunkom, jak na Saharze.

Z jednej strony osłabiany jest płaszcz lipidowy (dezynfekcja) z drugiej nadmierne zasolenie (rękawiczki) przyczyniają się do podrażnień skóry. W dłuższym terminie mogą też powodować choroby skóry rąk, których nie można pozbyć się przez lata.

Tego typu ryzyko zawodowe jest poważne dla każdej osoby pracującej w salonie tatuażu, a ochroną przed nim są:

• stosowanie wysokiej jakości mydeł - bez dodatków zapachowych i barwników. Rekomendujemy mydła medyczne
• stosowanie certyfikowanych środków do dezynfekcji rąk - najlepiej preparatów szpitalnych, dla osób zobligowanych do częstego mycia i dezynfekcji rąk. Warto rozglądać się za substancjami pielęgnującymi w takich preparatach
• wreszcie konieczne jest stosowanie kremów lub emulsji do pielęgnacji dłoni. Nakładamy je w przerwach podczas pracy i po pracy aby zregenerować skórę. Typ produktu należy dobrać do skóry.

Nie musicie Państwo stosować się do wszystkich trzech punktów, najważniejsze są dwa ostatnie.

Sprzątanie gabinetu co kilka godzin lub na zamknięcie gabinetu.

Salony tatuażu są traktowane jako miejsca wysokiego ryzyka zakażenia (albo w innym żargonie: wysokiego skażenia). Z tego powodu najbliższe otoczenie pacjenta dezynfekuje się pieczołowicie po każdym zabiegu, personel zawsze dezynfekuje ręce i nakłada świeże rękawiczki do pracy.

W pomieszczeniu w którym dokonywane są zabiegi obowiązkowo dezynfekowana jest podłoga - zawsze na koniec dnia lub w przypadku rozbryzgu krwi. Z uwagi na tę ostatnią możliwość pracownicy powinni nosić uniform z długim rękawem, w pewnym stopniu zabezpieczony przed penetracją płynów. Odpowiednie będą do tego bluzy medyczne, ale w praktyce nikt ich nie nosi i nie sądzimy, by Sanepid nagle zaczął wymagać ich w Waszym salonie.

Podobnie dezynfekuje się podłogę w pomieszczeniach w których przechowywane są materiały zakaźne przeznaczone do utylizacji. Powinno też być wyznaczone miejsce na pranie odzieży roboczej.

Dezynfekcja i sterylizacja narzędzi do tatuażu

W salonie tatuażu dysponujemy dwoma rodzajami przyrządów:

• używanych przy różnych klientach
• jednorazowego użytku, wymienianych u kolejnych klientów

Z uwagi na inwazyjność zabiegu konieczne jest maksymalnie bezpieczne podejście by uniknąć zakażeń krzyżowych, czyli przenoszenia patogenów na kolejnego pacjenta.

1. Maszynkę do tatuażu, w związku z tym, że wykorzystywana jest wielokrotnie zabezpiecza się specjalnym, zamykanym workiem do maszynki. Po zabiegu worek należy ostrożnie zutylizować w bezpiecznym miejscu. Worki mają zastosowanie w przypadku maszynek rotacyjnych oraz cewkowych. Natomiast w przypadku maszyn typu pen stosowane są specjalne rękawy do zabezpieczania clipcordów.
2. Jeżeli w maszynce nie stosujecie Państwo jednorazowego uchwytu należy także zabezpieczyć gryf - uszczelnia się go z pomocą gumki lub taśmy wykorzystując worek.
3. Wszystkie przybory muszą być przechowywane zamknięte w bezpiecznym miejscu. Najczęściej po prostu składuje się je w szufladach gabinetu
4. Po wykonaniu zabiegu, gdy worek zabezpieczający zostanie usunięty dokonuje się dokładnej dezynfekcji całego urządzenia.
   Maszynkę rozkłada się na części pierwsze, czyści z tuszu, a gdy jest już czysta należy dokonać dezynfekcji z pomocą odpowiedniego preparatu. Czynność najlepiej wykonywać przez przecieranie z pomocą chusteczek nawilżanych. Środki do dezynfekcji maszynek znajdziecie Państwo w dziale preparaty do szybkiej dezynfekcji powierzchni. Zwróćmy uwagę, że wymagane jest odpowiednie nawilżenie wszystkich części maszynki i odczekanie przynajmniej 30 sekund, aż środek sam wyparuje. Dezynfekcji nie wolno przyspieszyć, gdyż będzie nieskuteczna. Proszę pamiętać także o stosowaniu czystej pary rękawiczek ochronnych. Uwaga! Według niektórych standardów Sanepid nakazuje każdorazowo sterylizować urządzenie do tatuowania - w takim przypadku nie ma konieczności dezynfekowania go w opisany powyżej sposób. Zamiast tego należy dokonać pełnej procedury dezynfekcji i sterylizacji. Więcej na ten temat piszemy w dziale sterylizacja, a także w poradniku: Sterylizacja w autoklawie. Podkreślamy jednak, że sama maszyna do tatuowania nie może być sterylizowana w autoklawie, bo silnik może nie wytrzymać ciśnienia. Dlatego należy sterylizować pojedyncze jej części oprócz silnika (jeśli to możliwe).
5. Bezpiecznym rozwiązaniem jest stosowanie kartridży do tatuażu, które są odpowiednio chronione przed przedostawaniem się patogenów do wnętrza maszyny i pozwalają jednocześnie sprawnie pracować. Niektóre oddziały Stacji Sanitarno Epidemiologicznej wymagają ich stosowania. Kartridże należy dezynfekować przez zanurzenie w wanience do dezynfekcji lub sterylizować jeśli producent na to zezwala.
6. Wszystkie zużyte elementy utylizuje się w odpowiednich koszach z opisem odpady medyczne (najczęściej wykorzystujące czerwone worki na odpady), a mniejsze przyrządy, w tym części jednorazowe, igły utylizuje się w pojemnikach na odpady medyczne.