Zapisz na liście zakupowej
Stwórz nową listę zakupową
Do tańszej wysyłki brakuje Ci:250 zł,
a do darmowej:450,00 zł
Bezpieczne zakupy
Idosell security badge
( ilość produktów: 146 )

Odleżyny - poradniki, środki higieniczne i opatrunkowe do profilaktyki i leczenia odleżyn.

Mamy nadzieję, że dodatkowe materiały pomogą Państwu w leczeniu odleżyn.

Odleżyny to temat rozległy i mocno zależny od szczególnego przypadku klinicznego. Z tego powodu nasze artykuły (pod listą produktów) zawierają informacje ogólne, które mogą być pomocne do polepszenia stanu pacjenta, ale nie zapewnią efektywnej terapii dla indywidualnego przypadku, z jakim możesz się zmagać. Staraliśmy się rzetelnie opisać fundamenty i skondensować wiedzę do kilku zasadniczych zagadnień.
Najbardziej rzetelne infomracje znajdziesz w opracowaniach specjalistycznych - zobacz bibliografię na dole tej strony
Zachęcamy też do sprawdzenia naszej oferty kierowanej do specjalistów zajmujących się leczeniem odleżyn.

 

Czego dowiesz się z tego tekstu:

  • jak wyglądają odleżyny, czym się charakteryzują
  • jak je leczyć
  • z jakich środków i metod skorzystać
  • czy same się goją
  • dlaczego prewencja jest ważna
  • poznaj przyczyny powstawania odleżyn aby łatwiej im zapobiegać.

Prewencja odleżyn jest najważniejsza, ponieważ odleżyny są poważnym i częstym problemem w ochronie zdrowia, szczególnie u osób starszych i chorych, którzy są bezbronni wobec ich powstawania. Odleżyny mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak infekcje, martwica i niepełnosprawność, a nawet śmierć.

Zapobieganie powstawaniu odleżyn jest zagadnieniem kompleksowym. Skuteczne metody prewencji obejmują m.in. utrzymanie czystej i suchej skóry, przemieszczania pacjenta, zmianę pozycji, stosowanie poduszek/materacy przeciwodleżynowych. Istotne będzie smarowanie narażonych części ciała, regularna higiena pacjenta, ale też prawidłowe odżywianie - szczególnie ważne u osób przewlekle lub obłożnie chorych. Szczególnie ważne jest regularne monitorowanie skóry w celu wczesnego wykrycia oznak odleżyn.

Leczenie odleżyn

Leczenie odleżyn zasady ogólne

Lista zasad ogólnych jest dość rozległa i rozbijamy ją na kilka publikacji skróconych. Całość wytycznych można znaleźć w publikacji pt.

Leczenie odleżyn ? zalecenia Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran. Część II

 

Ogólne zasady obejmują:

  1. Zrozumienie faz gojenia ran dla lepszego gojenia się ich i doboru środków
  2. Wykorzystania strategii TIMERS (zaktualizowanej metodologii TIME)
  3. Oznaczenie odleżyn według skali EPUAP/NPIAP (już nie skali Torrance'a, która w pewnym stopniu się zdezaktualizowała)
  4. Oczyszczanie rany i dalsze jej opracowanie
  5. Dobór opatrunku do rany odleżynowej
  6. Leczenie odleżyn z pomocą terapii podciśnieniowej NPWT - czyli leczenia ciśnieniem ujemnym
  7. Odżywianie pacjenta
  8. Profilaktyka przeciwodleżynowa
  9. Higiena pacjenta i zadbanie o jego samopoczucie

 

Poniżej znajdziecie Państwo odpowiedzi na bardzo podstawowe pytania, które być może zaznajomią Was z tematem, albo chociaż nakierują na właściwe postępowanie i skierują do bardziej wartościowych materiałów.

Polecane artykuły około tematu odleżyn:

Spis treści:

 

Ile trwa leczenie odleżyn

Leczenie odleżyn może przyjmować różny okres, bowiem wiele zależy od stadium rozwoju odleżyny, indywidualnych parametrów pacjenta oraz skuteczności stosowanego leczenia.

W przypadku wczesnych stadiów odleżyn, kiedy skóra jest jeszcze zaczerwieniona, leczenie może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy. W tym okresie ważne jest przede wszystkim zapobieganie dalszemu pogorszeniu się stanu skóry i usuwanie czynników negatywnych.

W przypadku bardziej zaawansowanych stadiów odleżyn, gdy doszło już do pojawienia się martwicy, leczenie może trwać od kilku miesięcy nawet do kilku lat. W takich przypadkach konieczne jest usuwanie martwych tkanek, a rana jest na tyle poważna że pacjent trafia na oddział.

Istota zapobiegania powstawaniu odleżyn

Prewencja podobnie jak w wielu innych dziedzinach opieki jest kluczowa. Pozwala nie tylko zminimalizować środki i czas poświęcony na każdego pacjenta, ale przede wszystkim otwiera drzwi do wyższej płynności finansowej placówki medycznej.

Czynniki ekonomiczne nie są tu jednak najważniejsze, chodzi bowiem o zdrowie, często życie, a także komfort pacjenta. Odleżyny są poważnym problemem zdrowotnym, który może prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak infekcje skóry, martwica tkanek, a nawet śmierć. Odleżyny mogą powodować ból i dyskomfort, a także ograniczać ruchomość chorego.

Prewencja jest ważna też z tego powodu, że jej procedury mogą być wykonywane przez każdego opiekuna. Nie wymagają specjalizacji w wąskiej dziedzinie leczenia ran, chirurgii, czy dietetyki. Jedna osoba może znacznie zredukowac ryzyko pojawienia się schorzenia, któremu później nie jest w stanie podołać cały zespół.

Co robić aby uniknąć powstawaniu odleżyn

  1. Utrzymywanie czystej i suchej skóry: skóra powinna być czysta i sucha, aby zapobiec rozwojowi bakterii, które mogą przyczyniać się do powstawania odleżyn.
  2. Przemieszczanie się pacjenta: chory powinien być przemieszczany i zmieniać pozycję regularnie, zwłaszcza w przypadku długotrwałego przebywania w pozycji leżącej lub siedzącej.
  3. Stosowanie odpowiedniego materaca lub poduszki odciążeniowej: osoby szczególnie narażone na powstawanie odleżyn, powinny korzystać z materacy przeciwodleżynowych lub specjalnych poduszek.
  4. Regularne monitorowanie skóry: Skóra powinna być regularnie monitorowana (codziennie), aby wcześnie wykryć oznaki odleżyn, takie jak zaczerwienienie, obrzęk lub zmiana koloru skóry. W praktyce należy dokładnie obejrzeć pacjenta szczególnie w miejscach, które oznaczyliśmy na jednym ze schematów poniżej.
  5. Dbanie o prawidłową dietę i higienę: Prawidłowa dieta i higiena jest kluczowa dla utrzymania zdrowia skóry i zapobiegania powstawaniu odleżyn, często niedożywienie jest przyczyną odleżyn.
  6. W razie potrzeby konsultacja specjalisty: W przypadku, gdy pacjent jest szczególnie narażony na powstawanie odleżyn (czytaj więcej o czynnikach ryzyka w artykułach szczegółowych odnośnie gojenia ran), warto skonsultować się z lekarzem lub pielęgniarką, aby uzyskać dodatkowe wsparcie i porady. Radzimy relatywnie szybko skonsultować się ze specjalistą, niż czytać internet i szukać "złotych metod". W przypadku odleżyn rany pogarszają się z każdym dniem, zatem nie ma co zwlekać!

Jak rozpoznać pierwsze objawy odleżyn? Jak rozpoznać się ich pojawianie?

Początek odleżyny może objawiać się zaczerwienieniem skóry, bólem i swędzeniem, obrzękiem, suchością lub szorstkością skóry, a także zmianami w kolorycie skóry. Ogółem, staje się różowa, bardziej sucha. Występują również zmiany w tkance podskórnej, w postaci zaniku i zagęszczenia tkanek. Może pojawić się również uczucie pieczenia lub bólu. Wyraźne objawy odleżyn pojawiają się dopiero po kilku dniach, kiedy skóra zaczyna odpadać, przeradzać się w ranę.

Jak wygląda początek odleżyny?

Miejsca ryzyka pojawiania się odleżyn - te miejsca należy szczególnie kontrolować u pacjentów obłożnie chorych.

Jak zaopatrzyć miejsca, w których pojawiają się odleżyny?

Przede wszystkim warunki i kondycja każdego pacjenta stawiają nam inne wymagania. Należy tu dostosować repertuar metod do indywidualnej sytuacji.

Rekomendowane środki prewencyjne lub w bardzo wczesnym stadium pojawiania się odleżyn to stosowanie wygodnego materaca zmiennociśnieniowego lub poduszek odciążających zagrożone miejsca. Do tego dochodzą częste zmiany pozycji pacjenta (raz na ok. 40 minut), zaopatrywanie zagrożonych miejsc opatrunkiem foliowym, odpowiednie nawilżanie i natłuszczanie skóry (polecamy krem Cavilon, Askina Barrier Cream), unikanie długotrwałego przebywania w pozycji leżącej, a jeśli to możliwe regularne wykonywanie ćwiczeń i masaży.

Gojenie odleżyn - czy tego typu rany goją się same?

Zdecydowanie nie. Z tego powodu należy kłaść nacisk na profesjonalne ich zaopatrzenie.

Niestety nie wystarczy nałożenie opatrunku. Aby pozbyć się odleżyn, albo chociaż zastopować ich rozwój należy spełnić szereg czynników, które wskazujemy na samym początku tego artykułu.

Zagoić można jedynie miejscowe zaognienia skóry - miejsca które zaniedbane przerodzą się później w odleżynę.

Gojenie jest przede wszystkim długotrwałe.

Czy rany odleżynowe da się trwale wyleczyć, tak by nie nawracały?

Jak we wszystkich ranach nie ma pewności, iż nie pojawią się ponownie. Poważna rana, wyleczona może wracać w tym samym miejscu jeżeli nie utrzyma się odpowiedniej, holistycznej higieny. Zwykle jednak opiekunowie pacjentów z poważnymi ranami są na tyle świadomi iż nie dopuszczają do ponownego pojawienia się schorzenia.

Jak wyglądają odleżyny

Odleżyny to rodzaj owrzodzeń skóry, które charakteryzują się zaczerwienieniem, obrzękiem, bolesnością oraz występowaniem odczynów zapalnych w miejscu, w którym ciało jest przez dłuższy czas uciskane. Oprócz tego, zazwyczaj pojawia się suchość skóry, złuszczanie oraz odkładanie się martwego naskórka. Odleżyny są bardzo bolesne i mogą być poważnym problemem, jeśli są leczone zbyt późno.

Poniżej przedstawiamy kilka zdjęć na licencji creative commons, bo nie prowadzimy badań i nie zbieramy dokumentacji pacjentów.

Większe obrazki wyświetlą się po kliknięciu w nie

Pytania odnośnie leczenia odleżyn

Pozostałe pytania szczegółowe:

 

Jak leczyć odleżyny na piętach

W początkowej fazie leczenia można zastosować opatrunki prewencyjne i maście. Będą to:

Leczenie odleżyn na piętach jest podobne do leczenia odleżyn w innych częściach ciała i obejmuje kilka kluczowych elementów:

  • Usuwanie martwej skóry. W przypadku zaawansowanych odleżyn, konieczne może być usunięcie martwej skóry z pięt, aby umożliwić gojenie się rany.
  •  Pielęgnacja rany. Rana powinna być czysta i sucha, by zapobiec rozwojowi infekcji. W celu ochrony rany przed wilgocią, stosuje się specjalne opatrunki oraz maści bądź kremy, które pomagają utrzymać odpowiedni poziom wilgotności rany.
  • Regularne zmienianie opatrunków. Opatrunki powinny być regularnie zmieniane w momencie gdy są już zanieczyszczone. Częsty kontakt z raną pozwala ocenić jak działa dany opatrunek i jak szybko się zanieczyszcza. Jeżeli opatrunek jest mało zanieczyszczony powinien być utrzymywany na ranie jak najdłużej - im mniej ingerencji w czyste środowisko tym lepiej. Jednakże trzeba pamiętać tu o stałej zmianie faz gojenia - to wymaga dynamicznego podejścia do leczenia - stosowanie stale tej samej metody może przestać dawać efekty. Generalna zasada mówi: jeśli opatrunek nie działa, należy go zmienić na inny rodzaj opatrunku. Efekt leczenia powinien być widoczny po 2-3 dniach, chyba, że schorzeniu towarzyszą inne czynniki blokujące leczenie.
  • Dbanie o odpowiednią pozycję nóg. Pięty powinny być uniesione i unikanie ciągłego stania.
  • Leczenie farmakologiczne w razie infekcji rany lub pojawienia się martwicy. Lekarz może zalecić przyjmowanie antybiotyków lub innych leków, aby zatrzymać infekcję ogólnoustrojową. Miejscowo zaś stosuje się środki antybakteryjne zwalczające infekcję - maście i opatrunki ze srebrem aktywnym. Przykładem masci jest Askina Calgitrol Paste
  • Rehabilitacja po zakończeniu gojenia. Pacjent powinien być odpowiednio przygotowany do powrotu do aktywności fizycznej i powrócić do pełnej sprawności.

 

Pytanie: raz mówi się, że rana powinna być sucha, a innym razem traktuje się ją maścią i leczy w środowisku wilgotnym - dlaczego?

Oczyszczenie rany z zanieczyszczeń, włóknika, czy martwych tkanek poprawia gojenie bo rana może się wtedy goić na całej powierzchni. Natomiast już po jej oczyszczeniu warto zastosować środki wspomagające leczenie i są to często środki o działaniu wilgotnym - żele, płyny, maście ze srebrem aktywnym lub opatrunki tworzące wilgotne środowisko.

Jak leczyć odleżyny na pośladkach

W skrócie można ująć to do kilku najważniejszych punktów, ale podkreślić należy, że tylko kompleksowe leczenie zapewnia prawidłowe wyleczenie odleżyn i zapobiega ich wzrostowi oraz pogorszeniu stanu pacjenta.

Jednym z najskuteczniejszych zaleceń przyczyniających się do gojenia rany odleżynowej jest utrzymanie jej w wilgotnym środowisku. Można to osiągnąć za pomocą opatrunków specjalistycznych dobranych do rodzaju rany. I tu niestety musicie Państwo sięgnąć po większą dawkę wiedzy, którą przedstawiamy w spisie zagadnień na górze tego artykułu.

Tego rodzaju opatrunki to m.in. hydrokoloidy, alginiany i hydrofibry. Specjalistyczne opatrunki pomagają utrzymać nawodnienie rany, co może zmniejszyć ból, obrzęk i inne objawy związane z odleżynami.

Badania kliniczne wykazały, że gdy owrzodzenia uciskowe są leczone w wilgotnym środowisku czas gojenia można skrócić nawet o 50%. Może to być szczególnie pomocne dla osób starszych i osób z osłabionym układem odpornościowym, które są bardziej podatne na rozwój odleżyn i mogą mieć trudności z ich wyleczeniem.

Wreszcie, wilgotne opatrunki są mniej uciążliwe dla pacjentów. Opatrunki te są zwykle zmieniane co kilka dni lub nawet co tydzień, w zależności od wielkości i ciężkości rany. Jest to znacznie mniej czasochłonne i uciążliwe dla opiekuna.

Ponadto, leczenie odleżyn na pośladkach wymaga zastosowania pozostałych wymogów higienicznych. Będą to:

  • Regularne przewracanie chorego, aby zapobiec naciskowi i nie doprowadzić do powstania nowych odleżyn.
  • Stosowanie odpowiednich poduszek odciążających, które zmniejszą nacisk na odleżyny.
  • Stosowanie odpowiednich kremów i maści, które złagodzą ból i zmniejszą ryzyko infekcji - zależnie od stanu odleżyn
  • Oczyszczanie rany przed zmianą opatrunku i odpowiednie dobranie opatrunki

 

Pozostałe pytania szczegółowe

Czy odleżyny prowadzą do śmierci?

Pośrednio tak.

Odleżyny mogą prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zakażenia ogólnoustrojowe. Ponadto mogą się niebezpiecznie rozrastać uszkadzając narządy i funkcje organizmu. Te komplikacje mogą pośrednio doprowadzić do znacznych dysfunkcji pacjenta, a nawet do śmierci.

Czy na odleżyny można stosować Octenisept

Tak, choć należy mieć na uwadze zastosowanie go zgodnie z przeznaczeniem (czytaj ulotkę produktu). Warto stosować też inne środki do odkażania i przemywania ran. Szczególnie istotny będzie dobór innych preparatów do leczenia ran głębokich, albo oczyszczania kieszeni odleżyn.

Polecane produkty to: Microdacyn, Prontosan, Octenilin, Farmactive Silver Spray

Czym smarować odleżyny?

Należy zacząć od tego, że odleżyny można smarować w początkowych stadiach leczenia. W dalszych stosuje się środki oczyszczające w połączeniu z opatrunkami.

Polecamy dwa kremy:

Czy odleżyny śmierdzą?

Tak, w pewnych okolicznościach. Jeśli odleżyna jest w zaawansowanym stadium rozwoju, może wydzielać nieprzyjemny zapach. Wynika to z zakażeń bakteryjnych i wydzielania ropy z rany. Dobrą wiadomością jest to, że najczęściej zapach odleżyny pozwala też zidentyfikować jakie środki zastosować lub, że oczyszczanie rany jest niedokładne.

 

Bibliografia:

pixelpixelpixelpixel